વચગાળાનું ડિવિડન્ડ શું છે? Interim Dividend in Gujarati

ડિવિડન્ડ શું છે?

કંપનીઓ પાસે બે મુખ્ય એસેટ ક્લાસ, ડેટ અને ઇક્વિટી દ્વારા મૂડી એકત્ર કરવાનો વિકલ્પ હોય છે. જો તેઓ પછીનો મોડ પસંદ કરે છે, તો તેઓએ સમયાંતરે શેરધારકોને ડિવિડન્ડ ચૂકવવું જોઈએ. કંપનીઓ સામાન્ય રીતે ઇક્વિટી શેરધારકોને પ્રોત્સાહિત કરવા માટે ડિવિડન્ડ ચૂકવવાનું પસંદ કરે છે જેઓ શેરની કિંમતની વૃદ્ધિ સાથે આવકની શોધમાં હોય છે. આ ચૂકવવામાં આવેલા ડિવિડન્ડની ગણતરી સામાન્ય રીતે કમાણીની ટકાવારી તરીકે કરવામાં આવે છે અને શેર દીઠ આધારે વિતરિત કરવામાં આવે છે. ડિવિડન્ડ એ કંપનીની જવાબદારી છે.

વચગાળાનું ડિવિડન્ડ શું છે?

વચગાળાનું ડિવિડન્ડ એ કંપનીની વાર્ષિક સામાન્ય સભા (AGM) અને અંતિમ નાણાકીય નિવેદનો બહાર પાડવા પહેલાં કરવામાં આવતી ડિવિડન્ડની ચુકવણી છે. આ જાહેર કરાયેલ ડિવિડન્ડ સામાન્ય રીતે કંપનીના વચગાળાના નાણાકીય નિવેદનો સાથે હોય છે. યુનાઇટેડ કિંગડમમાં વચગાળાનું ડિવિડન્ડ વધુ વખત જારી કરવામાં આવે છે જ્યાં ડિવિડન્ડ અર્ધ-વાર્ષિક રીતે ચૂકવવામાં આવે છે. વચગાળાનું ડિવિડન્ડ સામાન્ય રીતે શેરધારકોને કરવામાં આવતી બે ચૂકવણીઓમાંથી નાનું હોય છે.

વચગાળાના ડિવિડન્ડને સમજવું

વ્યક્તિઓ બોન્ડ અથવા સ્ટોક દ્વારા કંપનીઓમાં રોકાણ કરે છે. બોન્ડ્સ વ્યાજનો એક નિર્ધારિત દર ચૂકવે છે, અને નાદારીના કિસ્સામાં રોકાણકારો શેરધારકો કરતાં વરિષ્ઠતા ધરાવે છે, પરંતુ રોકાણકારોને શેરની કિંમતમાં વધારો થવાથી ફાયદો થતો નથી. સ્ટોક્સ વ્યાજ ચૂકવતા નથી, પરંતુ કેટલાક ડિવિડન્ડ ચૂકવે છે. ડિવિડન્ડની ચૂકવણી શેરધારકોને વચગાળાના અને અંતિમ ડિવિડન્ડ તેમજ શેરની કિંમતમાં વૃદ્ધિ બંને દ્વારા કમાણીની વૃદ્ધિનો લાભ મેળવવાની મંજૂરી આપે છે. ડિરેક્ટર્સ વચગાળાનું ડિવિડન્ડ જાહેર કરે છે, પરંતુ તે શેરધારકોની મંજૂરીને આધીન છે. તેનાથી વિપરિત, સામાન્ય ડિવિડન્ડ, જેને અંતિમ ડિવિડન્ડ પણ કહેવાય છે, એકવાર કમાણીની જાણ થઈ જાય પછી વાર્ષિક સામાન્ય સભામાં મત આપવામાં આવે છે અને મંજૂર કરવામાં આવે છે. વચગાળાનું અને અંતિમ બંને ડિવિડન્ડ રોકડ અને સ્ટોકમાં ચૂકવી શકાય છે.

વચગાળાના ડિવિડન્ડની ગણતરી

ABC નામની કંપનીનો વિચાર કરો જે રૂ.ના વચગાળાના ડિવિડન્ડનું વિતરણ કરે છે. 31 ડિસેમ્બર, 2016 ના રોજ પ્રતિ શેર 2.50. તે વચગાળાનું ડિવિડન્ડ હોવાથી, 50% કરપાત્ર છે અને 50% કરમુક્ત છે. આનો અર્થ એ થયો કે દરેક શેરધારકને રૂ. 1.25 રોકડ અને રૂ. 31 ડિસેમ્બર, 2016 (રૂ. 1.25 x 0.50 = રૂ. 0.63) ના રોજ યોજાયેલા શેર માટે તેમના એડજસ્ટેડ કોસ્ટ બેઝમાં 0.25 ઉમેરવામાં આવશે.

વચગાળાના ડિવિડન્ડની વિભાવના રોકાણકારોને નિયમિત રોકડ ડિવિડન્ડની ચૂકવણી વચ્ચે આવક પ્રાપ્ત કરવાનું ચાલુ રાખવાનો માર્ગ પ્રદાન કરવા માટે છે. મોટા ભાગના કિસ્સાઓમાં, કંપનીઓ વર્ષના અંતમાં એક સામટી રકમને બદલે વર્ષના અમુક સમયે નાના હપ્તાઓ ચૂકવશે.

જો કે, કેટલીક કંપનીઓ વાર્ષિક ધોરણે તેમના તમામ ડિવિડન્ડનું વિતરણ કરવાનું પસંદ કરે છે જ્યારે અન્ય કોઈ પણ વિતરિત કરી શકતી નથી. તે દરેક કંપનીની અનન્ય નાણાકીય જરૂરિયાતો અને ઉદ્દેશ્યો પર આધાર રાખે છે. કેટલાક કિસ્સાઓમાં, વધુ વારંવાર થાપણો મેળવવાથી શેરની કિંમત પર દબાણ આવી શકે છે જ્યારે તે સમયગાળા દરમિયાન બજારની અસ્થિરતાને કારણે અન્ય રોકાણકારો માટે રોકાણની સ્થિતિમાં પ્રવેશવું વધુ મુશ્કેલ બને છે.

વચગાળાના ડિવિડન્ડનું ભંડોળ કેવી રીતે આપવામાં આવે છે?

વચગાળાના ડિવિડન્ડને જાળવી રાખેલી કમાણીમાંથી ચૂકવવામાં આવે છે, જેમાં પાછલા નાણાકીય વર્ષોના નફાનો સમાવેશ થાય છે. તે સામાન્ય રીતે વર્તમાન વર્ષના નફામાંથી ચૂકવવામાં આવતું નથી કારણ કે જ્યારે વચગાળાના ડિવિડન્ડની જાહેરાત કરવામાં આવે ત્યારે તે સંપૂર્ણ રીતે પ્રાપ્ત થશે નહીં.

અંતિમ vs વચગાળાના ડિવિડન્ડ

માલિકીના શેર દીઠ ડિવિડન્ડ ચૂકવવામાં આવે છે. ઉદાહરણ તરીકે, જો તમારી પાસે કંપની A ના 100 શેર છે અને કંપની A દર વર્ષે $1 ડિવિડન્ડ ચૂકવે છે, તો તમને દર વર્ષે ડિવિડન્ડની આવકમાં $100 પ્રાપ્ત થશે. જો કંપની A તેનું ડિવિડન્ડ બમણું કરે છે, તો કંપની શેર દીઠ $2 ચૂકવશે, અને રોકાણકારોને વાર્ષિક $200 પ્રાપ્ત થશે. અંતિમ ડિવિડન્ડની જાહેરાત કરવામાં આવે છે અને કમાણી સાથે વાર્ષિક ધોરણે ચૂકવવામાં આવે છે. કમાણી નક્કી થયા પછી અંતિમ ડિવિડન્ડની જાહેરાત કરવામાં આવે છે, પરંતુ કંપનીઓ જાળવી રાખેલી કમાણીમાંથી વચગાળાનું ડિવિડન્ડ ચૂકવે છે, વર્તમાન કમાણીથી નહીં.

જાળવી રાખેલી કમાણી અવિતરિત નફા તરીકે પણ વિચારી શકાય છે. કંપનીઓ સામાન્ય રીતે વર્ષના અંત પહેલા ત્રિમાસિક અથવા છ મહિનાના ધોરણે આ ડિવિડન્ડ ચૂકવે છે. યુનાઇટેડ કિંગડમમાં દર છ મહિને અને યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સમાં દર ત્રણ મહિને વચગાળાનું ડિવિડન્ડ ચૂકવવામાં આવે છે. કંપનીઓ અસાધારણ કમાણીની સિઝન દરમિયાન વચગાળાના ડિવિડન્ડની ઘોષણા કરે છે અને તેનું વિતરણ કરે છે અથવા જ્યારે કાયદો તેને કરવું વધુ ફાયદાકારક બનાવે છે.

અંતિમ અથવા નિયમિત ડિવિડન્ડ એ એક સેટ રકમ હોઈ શકે છે જે દર ત્રિમાસિક, છ મહિના અથવા વર્ષમાં ચૂકવવામાં આવે છે. તે ચોખ્ખી આવક અથવા કમાણીની ટકાવારી હોઈ શકે છે. કંપની મૂડી ખર્ચ (કેપએક્સ) અને કાર્યકારી મૂડી માટે ચૂકવણી કર્યા પછી બાકી રહેલી કમાણીમાંથી પણ તે ચૂકવી શકાય છે. ઉપયોગમાં લેવાતી ડિવિડન્ડ નીતિ અથવા વ્યૂહરચના મેનેજમેન્ટના ધ્યેયો અને શેરધારકો માટેના હેતુઓ પર આધારિત છે. વચગાળાના ડિવિડન્ડ અંતિમ ડિવિડન્ડ જેવી જ વ્યૂહરચનાનું અનુસરણ કરી શકે છે, પરંતુ નાણાકીય વર્ષના અંત પહેલા વચગાળાના ડિવિડન્ડની ચૂકવણી કરવામાં આવતી હોવાથી, વચગાળાના ડિવિડન્ડ સાથેના નાણાકીય નિવેદનો અનઓડિટેડ છે.

નફાની ગેરહાજરીના કિસ્સામાં વચગાળાના ડિવિડન્ડની ઘોષણા

નફાની ગેરહાજરી અથવા અપૂરતીતા માટે, ડિવિડન્ડ પેઢીના મફત અનામતમાંથી ચૂકવવામાં આવશે.

• ડિવિડન્ડનો દર વર્ષના તુરંત અગાઉના ત્રણ વર્ષમાં જે દરે ડિવિડન્ડ જાહેર કરવામાં આવ્યો હતો તે દરની સરેરાશથી વધુ નહીં હોય
• આ રીતે ખેંચવામાં આવેલી રકમનો ઉપયોગ પહેલા નાણાકીય વર્ષમાં થયેલા નુકસાનને દૂર કરવા માટે કરવામાં આવશે
• સંચિત નફામાંથી મેળવવાની કુલ રકમ ચૂકવેલ શેર મૂડીના સરવાળાના દસમા ભાગથી વધુ નહીં હોય
• ઉપાડ પછી અનામતનું સંતુલન તાજેતરના ઓડિટેડ નાણાકીય નિવેદનમાં દેખાતા પેઇડ-અપ શેર મૂડીના પંદર ટકાથી નીચે નહીં આવે.
• ડિવિડન્ડનું વિતરણ કરવામાં નિષ્ફળતા માટે સજા
• પ્રાઈવેટ લિમિટેડ કંપની દ્વારા ડિવિડન્ડ જાહેર કરવામાં આવ્યું છે પરંતુ તે ચૂકવવામાં આવ્યું નથી અથવા હકદાર કોઈપણ શેરધારકને ઘોષણાની તારીખથી ત્રીસ દિવસની અંદર વોરંટ પોસ્ટ કરવામાં આવ્યું નથી, તો કંપનીના દરેક ડિરેક્ટરને બે વર્ષની જેલની સજા થશે અને દરેક દિવસ માટે હજાર રૂપિયાનો દંડ જે દરમિયાન આવી ડિફોલ્ટ ચાલુ રહે છે, અને કંપની વાર્ષિક અઢાર ટકાના દરે વ્યાજ ચૂકવવા માટે જવાબદાર રહેશે.

નીચેના કેસોમાં, કંપની અધિનિયમની આ કલમ 127 હેઠળ કોઈ ગુનો આચરવામાં આવ્યો હોવાનું માનવામાં આવશે નહીં:

• જો કોઈ કાયદાના અમલને કારણે ડિવિડન્ડ ચૂકવી શકાય નહીં;
• ડિવિડન્ડની ચુકવણી અંગેના શેરધારકોના નિર્દેશોનું પાલન કરી શકાતું નથી, અને તે જ તેમને જાણ કરવામાં આવી છે.
• ડિવિડન્ડ મેળવવાના અધિકાર અંગે કોઈ વિવાદ હોય તો
• જો ડિવિડન્ડને કંપની દ્વારા શેરહોલ્ડરની ચૂકવણીની કોઈપણ રકમ સામે કાયદેસર રીતે એડજસ્ટ કરવામાં આવ્યું હોય; અથવા
• અન્ય કોઈપણ કારણોસર, જો ડિવિડન્ડ ચૂકવવામાં ન આવે અથવા સમયગાળાની અંદર વોરંટ પોસ્ટ કરવું તે પેઢીના કોઈપણ ડિફોલ્ટને કારણે ન હતું.