પ્રધાનમંત્રી જન ધન યોજના - સુવિધાઓ, લાભો અને ખામીઓ

15 મી ઓગસ્ટ 2014 ના રોજ, વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ જન ધન યોજનાની જાહેરાત કરી હતી, જે અંતર્ગત દરેક પરિવારે એક બેંક ખાતું બનાવવું પડશે જેમાં તેમને 1 લાખ રૂપિયાની વીમા રકમ અને રૂપે ડેબિટ કાર્ડ મળશે.

પ્રધાનમંત્રી જન ધન યોજના ગરીબોને ધ્યાનમાં રાખીને બનાવવામાં આવી છે, જેથી તેમનામાં બચતની ભાવના તેમજ તેમનામાં ભાવિ સુરક્ષાની મહત્વની ભાવના વિકસે. આ સિવાય આ પગલાથી દેશના પૈસા પણ સુરક્ષિત રહેશે અને જનહિતના કાર્યોને પ્રોત્સાહન મળશે.

પ્રધાનમંત્રી જન ધન યોજના કેન્દ્ર સરકારનો એક મોટો અને મહત્વનો નિર્ણય છે જે દેશનો પાયો મજબૂત કરશે. ગરીબોમાં ઉત્સાહ જાગૃત કરવા અને ભવિષ્ય માટે તેમને જાગૃત કરવામાં આ મહત્વનો નિર્ણય સાબિત થશે. તે સરકારનો નિર્ણય હતો. સારુ દેશના લોકોને આ સાથે કોઈ લેવાદેવા નથી, હવે દેશના લોકો પોતાના હિતમાં પોતાના માટે વિચારી શકે છે.

પ્રધાનમંત્રી જન ધન યોજનાની વિશેષ સુવિધાઓ

જીવન વીમો

પ્રધાનમંત્રી જન ધન યોજના (PMJDY) હેઠળ ખોલવામાં આવેલા ખાતાધારકોને રૂ .30000/- વીમાનું કવરેજ આપવામાં આવશે. વળી, કોઈ વાંધો આવે તો વીમાની રકમ 1 લાખ સુધી આવરી લેવામાં આવશે.

લોન લાભો

પ્રધાનમંત્રી જન ધન યોજના (પીએમજેડીવાય) હેઠળ ખાતું ખોલતા ખાતાધારકો છ મહિના પછી બેંક પાસેથી 5000 રૂપિયા સુધીના લોન લાભ લઈ શકે છે. આ રકમ ઘણા લોકો માટે ઘણી ઓછી હોઈ શકે છે પરંતુ આ પ્રધાનમંત્રી જન ધન યોજના (PMJDY) ગરીબોને ધ્યાનમાં રાખીને અને તેમની સુધારણા માટે બનાવવામાં આવી છે. આ સુવિધા ગરીબોને શાહુકારોના ક્રોધથી બચાવશે અને તેમને સુરક્ષા પૂરી પાડશે.

મોબાઇલ બેન્કિંગ સુવિધાઓ

સ્માર્ટ ફોન દ્વારા, દરેક વ્યક્તિ તેમના બેંક ખાતા સાથે વ્યવહાર કરી શકે છે જે નેટ બેંકિંગ દ્વારા કરી શકાય છે, પરંતુ પ્રધાનમંત્રી જન-ધન યોજના (PMJDY) હેઠળ આ સુવિધા સામાન્ય મોબાઇલ ફોન હેઠળ ખોલવામાં આવેલા ખાતાના ખાતાધારકને આપવામાં આવી છે. જેનાથી તે પોતાના મોબાઈલ પર તેના ખાતાની સંપૂર્ણ માહિતી મેળવી શકે છે.

રુપે (RuPay) કાર્ડ સુવિધા

પ્રધાનમંત્રી જન-ધન યોજના (PMJDY) હેઠળ ખોલવામાં આવેલા ખાતાના ધારકને રુપે કાર્ડ આપવામાં આવશે, જેનો તે ATM તરીકે ઉપયોગ કરી શકે છે. આ PMJDY યોજનાના મુખ્ય ધારકો ગરીબ લોકો છે જેઓ આ RuPay કાર્ડ દ્વારા કાર્ડનો ઉપયોગ કરશે, જેથી આ સિસ્ટમ માત્ર ઉચ્ચ વર્ગ સુધી મર્યાદિત ન રહે અને દેશના વધુને વધુ લોકો કેન્દ્રીય નાણાકીય વ્યવસ્થા સાથે જોડાઈ જાય.

ઝીરો બેલેન્સ સુવિધા

કોઈપણ ખાતું ખોલવા માટે, લઘુતમ રકમ જમા કરાવવી પડે છે, તે બેંક પર નિર્ભર કરે છે કે ન્યૂનતમ રકમ શું છે. પરંતુ પ્રધાનમંત્રી જન ધન યોજના (PMJDY) હેઠળ તે ફરજિયાત નથી. શૂન્ય સ્તરે પણ ખાતા ખોલવામાં આવી રહ્યા છે, જેને શૂન્ય બેલેન્સ સુવિધા કહેવામાં આવે છે.

પ્રધાનમંત્રી જન ધન યોજના (PMJDY) માટે પાત્રતા માપદંડ

નાગરિકત્વ

પ્રધાનમંત્રી જન ધન યોજના (PMJDY) હેઠળ ભારતના નાગરિક હોવું ફરજિયાત છે.

ન્યૂનતમ ઉંમર

પ્રધાનમંત્રી જન ધન યોજના હેઠળ, 10 વર્ષથી વધુ ઉંમરના બાળક / છોકરી પણ ખાતું ખોલી શકે છે, તેમના ખાતાનો ઉપયોગ તેમના માતાપિતા સરળતાથી કરી શકે છે.

નાના / નાના ખાતાની સુવિધા

જો કોઈ નાગરિક પાસે ભારતના નાગરિક હોવાનો કોઈ યોગ્ય પુરાવો નથી, તો તેની ચકાસણી કર્યા પછી, પ્રધાનમંત્રી જન ધન યોજના (PMJDY) લો રિસ્ક કેટેગરી હેઠળ ખોલવામાં આવશે, જે એક વર્ષ માટે માન્ય છે. સમય સુધી ધારકે બેંકમાં કોઈપણ યોગ્ય દસ્તાવેજ જમા કરાવવાનો રહેશે.

ચકાસાયેલ પ્રમાણપત્ર

જો કોઈ નાગરિક પાસે ગેઝેટેડ ઓફિસર પાસેથી ચકાસાયેલ કોઈ ઓળખપત્ર હોય, તો તે પ્રધાનમંત્રી જન ધન યોજના (PMJDY) હેઠળ ખાતું ખોલાવી શકે છે.

એકાઉન્ટ ટ્રાન્સફર

જો નાગરિક પાસે પહેલેથી જ ખાતું છે, તો તે પ્રધાનમંત્રી જન ધન યોજના (PMJDY) હેઠળ તેનું ખાતું ટ્રાન્સફર કરાવી શકે છે અને તમામ સુવિધાઓ લઈ શકે છે.

પ્રધાનમંત્રી જન ધન યોજના (PMJDY) ના લાભો

પ્રધાનમંત્રી જન ધન યોજના અનુસાર, દેશના દરેક પરિવારનું ખાતું બેંકમાં ખોલવામાં આવશે અને ભાગીદારનો ઓછામાં ઓછો 1 લાખનો વીમો લેવામાં આવશે.

પ્રધાનમંત્રી જન ધન યોજના (PMJDY) ગ્રામીણ પર્યાવરણના નબળા પરિવારને ધ્યાનમાં રાખીને રચાયેલ નીતિ છે.

ચાળીસ ટકાથી વધુ ભારતીયો દરરોજ એક ડોલરથી પણ ઓછું જીવન જીવે છે, પ્રધાનમંત્રી જન ધન યોજના (PMJDY) આવા જીવનને સુધારવા અને તેમનામાં સલામતીની ભાવના પૂરી પાડવા માટે રચાયેલ છે.

પ્રધાનમંત્રી જન ધન યોજના (PMJDY) અનુસાર, ગરીબોના જીવનમાં શાહુકારોની ભાગીદારી ઓછી રહેશે અને ગરીબો સીધા બેંક સાથે જોડાશે. અગાઉ, ગરીબ ગ્રામજનોની નાની રકમ પણ બેંકમાંથી ઉધાર લેતી ન હતી અને તે શાહુકારોના વાસણમાં પડતી હતી, પરંતુ હવે તેઓ નાણાં સંબંધિત તમામ લોન સીધી બેંકમાંથી લઈ શકે છે.

પ્રધાનમંત્રી જન ધન યોજના (PMJDY) ની ખામીઓ

તમામ કામના બે પાસા છે, આ પ્રધાનમંત્રી જન ધન યોજના (PMJDY) યોજનાની કેટલીક આડઅસર પણ છે, જેમાંથી એક વસૂલાત અને દેવું વસૂલાત છે.

હવે આ પ્રધાનમંત્રી જન ધન યોજના (PMJDY) ના કારણે ઉધાર લેનારાઓ ઓછામાં ઓછી રકમ ઉધાર લેશે જે વધારે રકમમાં હશે, જેની અસર વ્યવસાય અને ઉચ્ચ સામાજિક પ્રવૃત્તિઓ પર પડશે.

તમામ વિગતો રાખવી પણ મુશ્કેલ બનશે. આ બેંકની સિસ્ટમને ખૂબ જ અસર કરશે, જેના માટે તેઓએ હવેથી તૈયાર રહેવાની જરૂર છે અને યોગ્ય નાણાકીય નિયમો બનાવવા પણ જરૂરી છે જેથી લોનની રકમ સરળતાથી વસૂલી શકાય.

જો ઉધાર લેનાર પાસેથી લોન એકત્રિત કરવા માટે કોઈ યોગ્ય વ્યવસ્થા કરવામાં ન આવે તો આ યોજનાનો મૂળ હેતુ નિષ્ફળ જશે અને બનાવેલ ખાતાઓ નિષ્ક્રિયતાની સ્થિતિમાં જશે.

જે ઝડપે બેંકોમાં ખાતા ખોલવામાં આવી રહ્યા છે, જો આ જ વિષય પર આ વિષય પર કામ ન કરવામાં આવે તો આ પ્રધાનમંત્રી જન ધન યોજના (PMJDY) સિસ્ટમ નાણાકીય વ્યવસ્થાને મુશ્કેલીમાં મુકી દેશે, તેના પર ભારે અસર પડશે દેશનું અર્થતંત્ર.

પ્રધાનમંત્રી જન ધન યોજના FAQ

Q. શું છે પ્રધાનમંત્રી જન ધન યોજના?

Ans. આ યોજના હેઠળ બચત ખાતું ખોલવા માટે પ્રોત્સાહિત કરવામાં આવે છે અને ઘણી સુવિધાઓ આપવામાં આવે છે.

Q. પ્રધાનમંત્રી જન ધન યોજના હેઠળ કોણ પાત્ર બની શકે છે?

Ans. ભારતનો રહેવાસી કોઈપણ વ્યક્તિ કે જેની ઉંમર 10 વર્ષથી વધુ છે તે આ યોજના હેઠળ ભાગ લઈ શકે છે.

Q. પ્રધાનમંત્રી જન ધન યોજનાનું સૂત્ર શું છે?

Ans. દરેકની કંપની દરેકના વિકાસમાં મદદ કરશે.

Q. પ્રધાનમંત્રી જન ધન યોજના હેઠળ શું સુવિધા ઉપલબ્ધ છે?

Ans. ઝીરો બેલેન્સ સુવિધા રૂપે કાર્ડ સુવિધા મોબાઇલ બેંકિંગ સુવિધા ઓવરડ્રાફ્ટ સુવિધા જીવન વીમો નાના ખાતાની સુવિધા એકાઉન્ટ ટ્રાન્સફર સુવિધા.

Q. PM જન ધન ખાતામાં ઓવરડ્રાફ્ટ સુવિધા શું છે?

Ans. આ યોજના હેઠળ, લાભાર્થી ઓવરડ્રાફ્ટ તરીકે ₹ 5000 લઈ શકે છે.

Q. પ્રધાનમંત્રી જન ધન ખાતામાં ઝીરો એકાઉન્ટ સુવિધા શું છે?

Ans. આ યોજના હેઠળ, જો તમારા ખાતામાં કોઈ રકમ ન હોય તો પણ, તમારું ખાતું સક્રિય રહે છે.

Q. પીએમ જન ધન ખાતામાં ચેક બુક આપવામાં આવે છે?

Ans. ના